Βίτσι – Στα βήματα του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας

Ο νέος ιστορικός – ταξιδιωτικός οδηγό για το Βίτσι, αποτελεί συλλογικό προϊόν μιας πολύχρονης έρευνας, τόσο στα ιστορικά αρχεία όσο και στο ίδιο το γεωγραφικό πεδίο. Ο οδηγός κυκλοφορεί αυτές τις μέρες από τη «Σύγχρονη Εποχή» και αποτελεί εκδοτική συνέχεια του αντίστοιχου οδηγού για τον Γράμμο. Αφετηρία για τη δημιουργία του ήταν το 1996, όταν στο πλαίσιο των εκδηλώσεων για τα 50 χρόνια του ΔΣΕ, μια μεγάλη ομάδα επιζώντων μαχητών επισκέφθηκαν τους χώρους της νιότης τους.

Τότε εντοπίστηκε για πρώτη φορά ο ομαδικός τάφος των μαχητών που έπεσαν στη μάχη της Φλώρινας, τότε πατήθηκαν ξανά τα εδάφη όπου εκπαιδεύονταν οι μαθητές της Σχολής Αξιωματικών του ΓΑ του ΔΣΕ στον Λαιμό της Πρέσπας, τότε έγινε η ανάβαση έως πάνω στις Πόρτες κάτω από την ψηλότερη κορυφή του Βίτσι, την 2123, και αποκτήθηκαν οι πρώτες γνώσεις για το Μάλι Μάδι, που έστεκε δυτικά και απέναντι.

Στα χρόνια που ακολούθησαν, εκτός από τα ταξίδια στην περιοχή υπήρχε πλέον στη διάθεση των ερευνητών ένα μεγάλο μέρος από το Αρχείο του ΚΚΕ, που άνοιγε καινούργιους δρόμους στην έρευνα. Πολύτιμη ήταν η βοήθεια από κατοίκους της περιοχής, ειδικά στα χωριά που μετράνε εκατοντάδες νεκρούς στον αγώνα. Σημαντική ήταν επίσης η γνώση για τα μονοπάτια που πρόσφεραν φίλοι ορειβάτες από τη Φλώρινα και την Καστοριά.

Απόλυτα αναγκαία ήταν η μαρτυρία συντρόφων, επιζώντων μαχητών του ΔΣΕ, που περπάτησαν ξανά σ’ αυτά τα βουνά και χωρίς αυτούς δεν θα μπορούσαν να διευκρινιστούν μερικές ιδιαίτερες πλευρές των μαχών.

Σε ό,τι αφορά τα περιεχόμενα, στον οδηγό περιλαμβάνονται 220 χιλιόμετρα περπατημένα μονοπάτια, 166 έγχρωμες φωτογραφίες, 34 σύγχρονοι χάρτες, 79 ασπρόμαυρες φωτογραφίες και έγγραφα από το Αρχείο του ΚΚΕ. Τρεις μεγάλες μάχες παρουσιάζονται εκτενώς: Η μάχη στο Μάλι Μάδι, η μάχη της Φλώρινας και οι μάχες της τελικής αναμέτρησης.

Ειδική αναφορά γίνεται στην περιοχή της Ελεύθερης Ελλάδας, στην υγειονομική υπηρεσία, στη συμμετοχή των γυναικών, με φωτογραφίες ιστορικές και σύγχρονες, καθώς και με χάρτες προσέγγισης των σημείων. Ορισμένα σημεία ξεχωριστού ιστορικού ενδιαφέροντος παρουσιάζονται αυτοτελώς, όπως οι Πολενάτες και τα Κουκλουθούρια. Τέλος, στο παράρτημα παρατίθενται οι μάχες της τελικής αναμέτρησης στον Γράμμο έως τις 29 Αυγούστου 1949, μαζί με τις σχετικές διαδρομές.

Στις σελίδες με πρόσθετα υλικά υπάρχει αυτή που παραθέτει χρήσιμες ιστορικές πηγές, με αναφορά και σε έναν μεγάλο αριθμό εγγράφων από το Αρχείο του ΚΚΕ. Όπως επίσης και η σελίδα που παραθέτει ηλεκτρονικές διευθύνσεις, όπου είναι αποθηκευμένες διαδρομές σε μορφή gpx για χρήση σε συσκευές GPS.