Μνημείο
στη Μακρόνησο

Μακρόνησος

Πέντε μορφές σύμβολο και τιμή στους αλύγιστους Μακρονησιώτες,
σε μια γη κατάσπαρτη με τα αποτυπώματά τους

Οι πέντε ανθρώπινες μορφές του Μάρκου Γεωργιλάκη, που πήρε το πρώτο βραβείο για τη Μακρόνησο, αγέρωχες και περήφανες, και όπως ο ίδιος αναφέρει “συμβολίζουν, ότι οι κρατούμενοι της Μακρονήσου υπάρχουν ζωντανοί, αφού με τη στάση τους διεμβόλισαν το χρόνο και πήραν τη θέση τους στην ιστορία. Υπάρχουν στη σκέψη και τη συνείδηση του καθένα μας και μας περιμένουν, μας υποδέχονται στον χώρο και συνδιαλέγονται μαζί μας”.

Ο γλύπτης, Μάρκος Γεωργιλάκης, ως παιδί Μακρονησιώτη πατέρα, φιλοτέχνησε ένα έργο με ισχυρούς συμβολισμούς. Ζητούμενο για τον ίδιο είναι η «παρουσία» των εξόριστων στο Μνημείο.

«Δεν μπορώ να αντιληφθώ τη Μακρόνησο χωρίς τους ανθρώπους της, χωρίς τους εξόριστους, που έζησαν, πόνεσαν, βασανίστηκαν στα χώματά της», επισημαίνει χαρακτηριστικά και συνεχίζει: «Από τους ανθρώπους αυτούς σήμερα υπάρχει ό,τι εμείς, οι μεταγενέστεροι, κρατάμε στη σκέψη μας, στην καρδιά μας γι’ αυτούς».

Ο Γιάννης Ρίτσος, εξόριστος και μάρτυρας της Μακρονήσου, δίνει στη συλλογή “Μακρονησιώτικα” όσο δε γίνεται πιο καθαρά το αγωνιστικό σθένος, την αντοχή, την ακλόνητη πίστη των αλύγιστων της ταξικής πάλης στη Μακρόνησο.

“Δεν το πιστεύαμε ποτές,
να ‘ναι τόσο σκληροί οι άνθρωποι.
Δεν το πιστεύαμε ποτές
να ‘χει τόση αντοχή η καρδιά μας”. 

“Όλα τα μοιραστήκαμε, σύντροφοι,
τώρα μπορούμε να ζήσουμε
ή να πεθάνουμε απλά κι όμορφα
σαν ν’ ανοίγουμε μια πόρτα το πρωί
και να λέμε καλημέρα στον ήλιο και στον κόσμο”.

“Είναι κοντά η λευτεριά, σύντροφοι,
μια και μάθαμε, σύντροφοι, να πεθαίνουμε
μάθαμε και να ζούμε, σύντροφοι”.

Χαρακτηριστικό του μνημείου

Δεν είναι τυχαία η επιλογή του καλλιτέχνη να θάψει τις μήτρες (καλούπια) των φιγούρων στο χώμα κάτω από το μνημείο, αφού το Μακρονήσι «είναι μια ζωντανή ιστορία, μια μήτρα που γεννά πράγματα, προβληματίζει, συγκινεί, γεννά νέους αγωνιστές».